4 lipca 2018 roku pożegnaliśmy Czesława Zająca, twórcę ludowego z Łubek koło Wojciechowa.
Był ostatnim z pokolenia wiejskich muzykantów uczący się od niepiśmiennych grajków, którzy nie nazywali granych przez siebie utworów, będąc często ich autorami. Swoją wiedzę o kulturze ludowej i sposób rozumienia muzyki p. Czesław przekazał kolejnemu pokoleniu Kapeli Wojciechowskiej.
Wszystko zaczęło się w skromnej chacie w Wojciechowie. Czesław Zając urodził się 17 stycznia 1920 r. w Wojciechowie, był synem Józefa i Bronisławy z domu Durak.
Muzyczne tradycje rodzinne: ojciec (Józef Zając) grał na skrzypcach, brat matki - Michał Durak grał na skrzypcach – pochodzili z miejscowości Zabłocie (pow. Puławy). Pod okiem ojca: starszy brat Bronisław Zając grał na harmonii półtonowej i trzyrzędowej, młodszy brat Stanisław grał na bębnie.
Kariera artystyczna: w wieku 11 lat p. Czesław zaczyna grać na bębnie wraz z ojcem na weselach. Jako 17 latek grywa na weselach i potańcówkach na harmonii półtonowej pożyczonej od brata. Rok później przeprowadza się do miejscowości Łubki, gdzie wraz z żoną prowadzą gospodarstwo rolne. W tym czasie kupuje harmonię trzyrzędową i w różnych składach gra na harmonii i na bębnie. Najczęściej grywał z bratem Bronisławem stąd w społeczności lokalnej utrwaliło się określenie Kapela „Zające”. Obydwaj bracia byli nieodłącznymi muzykantami w Kapeli Wojciechowskiej, która ogrywała wiejskie wesela do początku lat 70 tych. Od 2001r do końca 2017 r nieprzerwanie pan Czesław grał na bębnie z kolejnymi pokoleniami „wojciechowskich muzykantów”.
Wizerunek/osobowość:
„Ja, jak się narodziłem, po roku czasu nauczyłem się chodzić. To już umiałem tańcować i śpiwać, i bębnić. To już miołem wrodzune to. Na harmunii to się naucułem po dwudziestem roku”. O swoim ojcu zaś, wspomina: „Pisać, ani czytać nie umiał, nut tyż nie znoł, ale grać? Panie, un usłyszał kawołek i już był jego. Un sam z siebie urobił sobie kawałka”. Styl jego muzykowania określił w następująco: „podrabiał ze swojej fantazji”.
„Benedyki mówiły mu tak: Józefie wum do odebrać to od jad ja od lewy ręki”....
Braki w technice posługiwania się smyczkiem Józef Zając nadrabiał przebieraniem palcami lewej ręki co budziło zachwyt i zazdrość innych muzykantów.
Współcześnie rozpoznawany był jako bębnista kapeli ludowej, gawędziarz, „front man”, z którym słuchacze najczęściej rozmawiają lub proszą o wspólną fotografię. Jego styl gry na bębnie nadawał kapeli charakterystycznego brzmienia i rytmiczności. Dzięki temu zachowało się właściwe dla kapeli ludowej granie do tańca. Płynnie, z utrzymaniem frazy tanecznej, zatrzymaniami, akcentami, tempem rubato, „rozpędzaniem” utworu w końcowej jego części. Ponadto bęben w rękach p. Czesława „grał” uzupełniając brzmienie zespołu. Jak sam mawia „kawołki trza cuć, a nie bębnić za reśtu”. W dokumentach Stowarzyszenia Twórców Ludowych napisano o nim: „Czesław Zając z kapeli ludowej z Wojciechowa gra (nie bije) na bębnie z wymaganiami techniki ludowej typowej dla Lubelszczyzny.
Obdarzony doskonałą pamięcią potrafił odtworzyć utwory grane przez wiejskich muzykantów, nawet z pokolenia jego ojca. Do repertuaru kapeli dołączono tą drogą utwory niegrane od kilkudziesięciu lat (głównie „podróżniaki” i oberki).
Sukcesy artystyczne:
1978 – Brązowa Baszta na Festiwalu Kapel i śpiewaków Ludowych w Kazimierzu
1979 - Srebrna Baszta na Festiwalu Kapel i śpiewaków Ludowych w Kazimierzu
1982 - Wojewódzka Nagroda Społeczno-Kulturalna
1988 – Puchar Polski w tańcu ludowym "Taneczny Krąg"
2013 - Nagroda okolicznościowa Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
2014 – Odznaka honorowa "Zasłużony dla Kultury Polskiej
2016 – Nagroda za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury
2016 – Wyróżnienie na Festiwalu Kapel i śpiewaków Ludowych w Kazimierzu
Lokalny patriotyzm kulturalny:
"Wcześnie osiągnąwszy doskonałość przeżył czasu wiele"... (Mdr 4, 7-17)
Czesław Zając przekazał nam dorobek artystyczny swojego życia. Od wczesnego dzieciństwa ludowy aktor, tancerz, instrumentalista, śpiewak, gawędziarz, po 87 latach aktywności zwracał uwagę by wojciechowskie granie "wywiść" do Kazimierza, Lublina, w Polskę bo coraz mniej ludzi na wsi zna się na naszym graniu. "Jak ludzie nie tańcuju, to muzykanty nie potrzebne"...
Wspominał wielokrotnie ludzi od których się uczył tańca i grania, zwracał uwagę na szczególne zasługi Zofii Matras, która poświęciła się miejscowej kulturze. U Zająców, u Bronka w domu odbywały się próby Wesela Wojciechowskiego, czy "Legendy o wieży ariańskiej". Te dwa projekty kulturalne dały podwaliny pod aktywność kulturalną naszej społeczności.
"Trza sławić Wojciechów naszym graniem"...
Dziękujemy Panie Czesławie.
Na podstawie wielu lat przyjaźni, muzykant z kapeli (Leszek Iwaniak, muzyk z Kapeli Wojciechowskiej).
W naszej videotece mozna znaleźć wywiad z p. Czesławem - tutaj: http://www.zielonypierscien.eu/video
Maj 2024 | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
PN | WT | ŚR | CZ | PT | SO | N |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 2024-05-07 Szkolenie dla członków Ekomuzeum Lubelszczyzny | 8 2024-05-08 Szkolenie dla członków Ekomuzeum Lubelszczyzny | 9 2024-05-09 Szkolenie dla członków Ekomuzeum Lubelszczyzny | 10 | 11 | 12 2024-05-12 Kiermasz Produktów Lokalnych w Kazimierzu Dolnym |
13 2024-05-13
| 14 2024-05-14
| 15 2024-05-15
| 16 2024-05-16 Warsztaty kulinarne w Baranowie - Więcej | 17 2024-05-17 Warsztaty kulinarne w Baranowie - Więcej | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 2024-05-26 Kiermasz Produktów Lokalnych w Nałęczowie |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 2024-06-02 Kiermasz Produktów Lokalnych w Kazimierzu Dolnym |
3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
"Pod Jabłonią" - produkty lokalne, poranna audycja w Radio Puławy24, 21.11.2016 r.
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie
Lokalna Grupa Działania „Zielony Pierścień” współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach
Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020,
działanie „Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER”, poddziałanie „Wsparcie kosztów bieżących i aktywizacji”.
Celem operacji jest sprawne wdrażanie lokalnej strategii rozwoju, w tym realizacja Planu Komunikacji.
Lokalna Grupa Działania
"Zielony Pierścień"
Kośmin 7, 24-103 Żyrzyn
tel./fax +48 81 50 16 140
tel. +48 81 50 16 141
e-mail: lgd@zielonypierscien.eu
Wszystkie wizyty:1358803
Wizyty z ostatnich 30 dni:17317
Wizyty w ciągu ostatniego tygodnia:7057
Użytkownicy online:17
Nie zapomnij polubić nas na Facebooku